Хояу - Hoyau - Wikipedia

Хояу немесе hoyau kamui (var, ояу камуи), Айнуда мифологияда - жағымсыз және улы айдаһардың немесе айдаһар құдайының түрі, ол жазда немесе өрттің жанында өркендейді деп саналады, бірақ суықта күшін жоғалтады, оның ерекшелігі оны балама атауға ие етеді сак-сомо-айеп («жазда айтылмауы керек нәрсе»).

Әдетте олар көлдер мен батпақтардың тұрғындары болып саналады, бірақ кейбір фольклорлық мәліметтерге сәйкес қанатты.

Терминология

Айну айдаһары, әдетте, көлдер мен батпақтарда мекендейді және сасық иіс шығарады, және мұндай атаулармен белгілі hoyau (Сахалин диалектісінде «жылан» дегенді білдіреді)[1]), чатай немесе катей (жапон тілінен алынған жатай (蛇 体) жарықтандырылған «жылан денесі» ), және сак-сомо-айеп («жазда айтпауға болатын нәрсе.»).[a][6][1]

Жинағы бойынша Ивао Йошида [ja ], hoyau тайпасына жатады сак-сомо-айеп.[3] Эпикалық әндер (юкар ) бастап Сару ауданы аймақ (яғни, батыс жиегі Хидака подпрефектурасы ) жыланға қатысты hoyau, сәйкес Генцо Сарашина [ja ]дегенмен ол аңызды ұзақ суреттейді hoyau kamui туралы Тяя көлі айналасында локализацияланған Абута ауданы ішінде Ибури подпрефектурасы.[7][b]

Жалпы сипаттама

The сак-сомо-айеп Хидака субпрефекциясы аймағының батыс бөліктеріндегі көлдер мен батпақтарда тұрады деп айтылады. Осы Хидака аймағы төңірегіндегі білімдерге сәйкес сак-сомо-айеп а тәрізді денесі бар, жылан тәрізді қанатты денеге ие тавара немесе а орауыш күріш (яғни қатаң және цилиндр тәрізді), және осы магистральдан шыққан тар бас пен құйрық. Сондай-ақ оның үшкірі бар, қашау - үлкен ағаштарды кесуге немесе жыртуға болатын тұмсық тәрізді. Бүкіл денесі бозғылт қара түске ие, бірақ көз айналасындағы ернеу мен ауыздың перифериясы қызыл.[c][7]

Кейбір түсініктерге сәйкес hoyau (ояу) қанаттарға ие болған деп аталады рэп-ус-ояу (プ ウ シ オ ヤ ウ).[3] Бірақ жергілікті Айну фольклортанушысының айтуы бойынша Машихо Чири, hoyau жалпы вульгарлық атау болды, ал рэп-ус-нупур-кур (ラ プ シ ヌ プ ル ク ル, жарық «қанатты табиғаттан тыс күш беретін құдай») оның сол құдайға арналған құдайлық атауы болды.[1]

Жоғарыда айтылған сак-сомо-айеп апелляция («жазда айту мүмкін емес» дегенді білдіреді) өзінің атын айдаһар жазда немесе от көздерінің жанында өркендейді, бірақ әлсіреп, қыста немесе суықта өз денелерінің қозғалысын басқара алмайтындығына сенеді. , табиғаты бойынша температура төмендеген кезде ұйықтайтын жыланға ұқсас.[1][4] Ол суықтан жиренетіндіктен, мүмкін рухани иелік ету а мико (бақсы) және адамдарға «отты сөндіріңдер» деп бұйырады.[1]

Уыттылық

The сак-сомо-айеп сасық иісті ғана емес,[d] бірақ дененің осы иісімен немесе мускуспен байланыста болу өсімдіктердің қурап, өлуіне әкеледі. Айдаһардың төменгі жағында орналасқан адамдар денесінің шаштарын жоғалтуы немесе терілерінде ісінулер пайда болуы мүмкін, ал егер олар жақын орналасса, теріні зақымдайтын күйіктермен ауыруы мүмкін.[7][8] Аузында Чин деген ауылда Му өзені жағында Хидакаға қарай, батпақты а деп атайды kamui-tō («Құдай батпағын») мекендеген деп айтылған hoyau kamuiжәне өтіп бара жатқан адамдар ауылға жақындамас бұрын әрдайым тау басынан батпақтың жай-күйін тексеріп отыруы керек еді, егер олар hoyau kamui.[8]

Батпақтар қосулы Порошири тауы, биік шыңы Хидака таулары, сондай-ақ таулар Сару ауданы аймақты танымал қоныстанған сак-сомо-айепОлар көрінбесе де, айдаһарлардан шығатын қатты иіс 20-шы ғасырдың басындағы информаторлардың айғақтарына сәйкес теріде пайда болған ісінуге немесе кебулерге жауапты болды.[e][3]

Бір эпикалық жырға сәйкес (юкар ), айдаһар-құдай сак-сомо-айеп адамдарға және құдайларға зиянды және өлімге әкелетін сасық иісті шығарды, сондықтан құдай Окикурми оны өлтіру міндетін алды. Құдай құдай өзін адам етіп көрсетіп, айдаһарды өзеннің жоғарғы жағындағы ауылға қонаққа айналдырды. Ауыл тұрғындары ақсақал (қарт) қызын айдаһарға тұрмысқа беруге дайындалып, үйлену тойын ұйымдастырумен айналысқан. Алайда, айдаһар ұсынылған дәмді балықты жегенде, іші ауырып, ақыры оның өлімі дәлелденді. Ауыл тұрғындары іс жүзінде хорнет тайпасы немесе ши-соя (және ақсақал осы хорнеттердің қожайыны болды), бұл құдайдың айдаһарды өлтіру миссиясы тағайындалды.[9][4] Басқа сөзге сәйкес юкар, Окикурми сиқырларымен бұршақ жауып, суық айдаһардың қанаттарына ауыр түскеннен кейін, құдай оны қылышпен кесіп тастады.[7]

Миссионер жинақтаған Айну туралы Джон Батчелор 19 ғасырда (мифтік) ірі жылан «аралар мен құмырсқалардың шұғыл себебі» ретінде айыпталды.[10] Ол сондай-ақ батырды еліктіргісі келген үлкен ұрғашы жылан туралы ертегі туралы әңгімелеп береді және одан аулақ болғаннан кейін оны 1000 жылдық ұзақ өмірімен қарғаған.[10]

Рухани иелік

«[Айну] айдаһарлары кейде бақсылардың серіктес рухтары болып табылады»,[4] әдетте бақсылар деп аталады мико жапон дереккөздері бойынша. Алған айдаһар құдайының мысалында рухани иелік а мико священник және суықты жеңілдету үшін отты қоюды талап етті, хост священникте басында өрмекші құдай мекендеді, ол өз орнын жоғарғы айдаһар құдайына берді. Діни қызметкерден кеңес алудың мақсаты - ауыл ақсақалының әйелі үшін аурудың себептерін Құдайға бағыштау Абута (Апута), демек, локализация тұрғысынан бұл да мысал бола алады §Тя көлі Төмендегі бөлімде талқыланған білім.[1][11]

Тяя көлі

Тяя көлі - аңыздар айтылатын жерлердің бірі hoya қоса беріледі.

Миф бойынша, лорд (нуши (主)[13]) тұратын жер Тяя көлі жылан денелі тіршілік иесі.[7] The hoyau Тя көлі жалпы жыныстық құдайға қауіп төндіретін болған, бірақ кейде бата беріп, қамқоршы құдай бола алатын. Атап айтқанда, қашан Хушин (шешек құдайы) пайда болды Абута (қазір Тяко қала) және шешек ауруының таралуына себеп болды, адамдар Тя көлінің жағасына қашып кетті hoyau қорқынышты сасық исусинді сейілтіп, қала халқын құтқарды.[7] Кейбіреулер: hoyau көл айдаһарға қарағанда қанатты тасбақаға жақын,[3][14][f] және қашан эпидемия ереуілдер, жергілікті халық ұсынар еді саке рухтар hoyau және Yke-usekur-ға (??) (жапон тіліне Ikeeuseguru деп аударылған (ケ エ ウ セ グ ル)), тау рухы Mt. Усу (有 珠 山), осылайша аурудың басылуын тілеп.[3][14][g]

Түсіндірме жазбалар

  1. ^ Құрылды сақ «жаз» + сомо-ае «айтпаңыз» + -б «the one who ..», сын есімдер мен етістіктерді зат есімге өзгертетін жұрнақ.[1][2] Бұл термин жапон тіліне sakisomaeppu деп әртүрлі аударылған (キ ソ マ エ ッ プ)[3] немесе сакусомоайепу (サ ク ソ モ ア イ ェ プ).
  2. ^ Тя көлінен басқа Каримба-tō («Шие батпақтығы») және Нетнуса-tō (жапон: ネ ツ ヌ サ ト ウ) оларда hoyau осы су айдындарының тұрақты қожасы ретінде.[3]
  3. ^ Сарашина (1967), жапон тілінде: «日 高 ら 西部 の 湖 に は 、 サ ク ソ モ ア イ ェ ェ プ プ （に 言 わ れ ぬ 者 者） る と と と と い い い い い い い い い いOd 鼻 先 ノ ミ ミ よ う に 尖 っ て い て こ れ ぶ つ か る と 、 大 木 も 伐 り 倒 さ れ た り り 引 裂 れ た た 縁 縁 縁 で 縁 で 縁 縁 で で で 縁 で 縁 で で で 色 で 色 で 色あ っ て こ れ の 棲 ん で い る 近 に 行 っ て も ま ま た そ の っ た 跡 歩 い い も 、 皮膚 全身 り り り り り り り り り
  4. ^ Филиппи: «[Айну] айдаһарлар әрдайым көлдерде немесе батпақтарда өмір сүріп, қорқынышты сасық иіс шығаратын ретінде бейнеленген».
  5. ^ Йошиданың ақпарат берушісі Паресина (жапон: パ レ シ ナ) өзінің үлкен ағасы Санкореасимен болған оқиғаны айтып берді (?) (жапон: サ ン コ レ ア シ).
  6. ^ Йошида сонымен қатар («тасбақаның денесі») бар деп санайды (體 亀), және дәл басып шығарады лағыл жылтыр «echinge (エ チ ン ゲ)";[3] яғни, ecinke Айнуда «тасбақа» деген мағынаны білдіреді.
  7. ^ Тағы бір дерек көзі қатты атқан кезде Усудың тау рухына күшті саке ұсынылғанын түсіндіреді.[15] Йошида тау аралық оқуды береді. Айнуда «Ухуйнупури» ретінде Усу,[3] бірақ ухуй нупури - «жанартау» үшін жалпы зат есім.[16]

Әдебиеттер тізімі

  1. ^ а б c г. e f ж Чири, Машихо (1981) [1960]. «Ezo obake retsuden» ぞ お ば け 列 伝. Айну Минтаншū ア イ ヌ 民 譚 集. Иванами. 202–203 бет. ISBN  978-4-00-320811-3.
  2. ^ Батхелор, Джон (1903). Айну-ағылшынша-жапонша сөздік «. S. V.»б ".
  3. ^ а б c г. e f ж сағ мен Йошида, Ивао (Қазан 1914). «Ainu no yōkai setuwa (zoku)» ア イ ヌ の 妖怪 説話 (續). Джинруйгакузасши = Антропологиялық ғылым. Ниппонның антропологиялық қоғамы. 29 (10): 404. NCID  AN0012418X.
  4. ^ а б c г. e Филиппи, Дональд Л. (2015) [1979]. «Айдаһар Құдайдың әні». Құдайлардың әндері, Адамдардың әндері: Айнулардың эпикалық дәстүрі. Принстон университетінің баспасы. 154–161 бет. ISBN  1400870690. JSTOR  j.ctt13x0q8v.23.
  5. ^ а б Кубодера, Ицухико (1977). Ainu jojishi shinyō / seiden no kenkyū ア イ ヌ 叙事 詩 神 ・ 聖 伝 の 研究. Иванами. 189–194 бб.
  6. ^ Филиппи (1979)[4] Кубодераға сілтеме жасай отырып (1977).[5]
  7. ^ а б c г. e f Сарашина, Генцзе (1967). Камера кикō: Айну жоқ шинва メ ラ 紀行 ア ヌ の の 神話. Киото: Танкō Шинша. 163-170 бет.
  8. ^ а б Сарашина, Генцзе; Андō, Микио (1977). Хоккайдō жоқ 北海道 の 伝 説. Nihon no densetsu 17. Кадокава. 67-170 бет. ISBN  978-4-04-722017-1.
  9. ^ Кубодера антологиясы, Юкар No38.[5][4]
  10. ^ а б Батхелор, Джон (1894 ж. Қаңтар-наурыз). «Айну фольклортану». Американдық фольклор журналы. 7 (24): 30–31. JSTOR  532957.
  11. ^ Hunter's Log (2012).
  12. ^ Каваками, Такахиса (1979), Гедон, Мари-Франсуа; Хатт, Д.Г. (ред.), "Obake және Юрэй: Жапон елестерін талдау «, Канадалық этнология қоғамы: алтыншы жыл сайынғы конгресстің құжаттары, 1979 ж, Оттава Университеті Пресс, б. 57, JSTOR  j.ctv16t51.10; (Repr.) Канадалық этнология қызметінде / Service Canadien D'ethnologie (1981) Қағаз / құжат (29), б. 57.
  13. ^ (Ауызекі) термин нуши әдетте «тоғандарда, көлдерде, өзендерде немесе тауларда өмір сүретін құпия жаратылыстарға» қолданылады.[12]
  14. ^ а б Сарашина, Генцзы (1971). Ainu densetsushū ア イ ヌ 伝 説 集. Киото: Кита шобō. 156–157 беттер.
  15. ^ Такаги, Тосио (2009). Жапондық аңыздар жинағы. Аударған Дональд М.Ричардсон. Huntingtower. б. 242.
  16. ^ Каяно, Шигеру (1996), «ухуй нупури» ウ フ イ ヌ プ リ, Ainu-go jiten 語 イ ヌ 語 辞典, Сансейдо, б. 116

Сыртқы сілтемелер